CHRISTELIJKE MEDITATIE Leven uit liefde
In de inleiding van het boek ‘Leven uit liefde. Het pad naar christelijke contemplatie’, stelt de auteur Thomas Keating dat het herstel van de contemplatieve traditie in onze tijd, een antwoord is op een actuele nood. Zijn werk wil meteen een wegwijzer zijn voor wie aan de slag wil met geconcentreerd gebed en meditatie.
Het gaat in op de vragen als: Hoe beïnvloedt het gebed mijn leven? Waarheen leidt het ons op spiritueel vlak? Welke obstakels kan ik onderweg tegenkomen? En hoe werkt het? De monnik Thomas Keating maakt handig gebruik van inzichten uit de hedendaagse psychologie en combineert die met de klassieke christelijke spirituele meesters die op zoek gaan naar de ultieme nood van de mens en daarop een antwoord willen geven.
In zijn kort en krachtig boekje ‘De contemplatieve weg’, beschrijft Franz Jalics dan weer deze nood zeer gevat: “het is de nood aan innerlijke rust in een steeds meer opgejaagde wereld, waarin agressiviteit en onverdraagzaamheid hand over hand toenemen; het is de nood aan een leven dat meer betekenis heeft dan het platte consumeren en het je te pletter gebruik maken van alle mogelijkheden die aangeboden en verkocht worden; het is de nood aan wijsheid die meer is dan de lege woorden van publiciteit en propaganda, van media en politiek; het is de nood aan een duurzame oplossing voor de wereldwijde problemen rond vrede, rechtvaardigheid en milieu.”
Vanuit het werk van Keating voegen we daaraan toe: de nood aan genezing, een antwoord op onze menselijk bestaan. Christelijke meditatie als wezenlijke element van de contemplatieve traditie, opent voor ons de mogelijkheid tot genezing van emotionele wonden en geleidt ons naar eenheid met Christus. Gods liefde en genade schenkt ons alles wat we nodig hebben om deze weg aan te vatten en steeds verder te zetten.
Valkuilen
Twee zaken kunnen ons daarbij flink hinderen: de onwetendheid over wie we werkelijk zijn, dus over een identiteit die dieper is dan deze waarvan we ons bewust zijn én de onwetendheid met betrekking tot ons onechte ik, de onwetendheid over onze onbewuste motieven in ons spreken en handelen.
Wie echt de spirituele weg wil gaan wordt snel en blijvend met dat onechte ik geconfronteerd. Ons doen en laten is in hoge mate bepaald door emotionele reactiepatronen opgebouwd in onze kindertijd. Die ontstaan vanuit een reactie en het oordeel van het o zo kwetsbare kleine kind dat in meer of mindere mate gefrustreerd wordt in menselijke noden en behoeften, in zijn verlangen om gelukkig te zijn.
Zo is er is de blijvende nood aan veiligheid en geborgenheid, de nood aan genegenheid en voedsel,de nood aan een band met een moederfiguur, de nood ook aan plezier en waardering, aan affectie en aanvaarding, aan controle en een zekere macht over de dingen. Frustratie kan ontstaan omdat er geen afdoend antwoord komt vanwege ouders op deze noden, door een handicap, door een competitie met broers en zussen, door een vaag gevoel van ongewenst te zijn.
Als reactie daarop ontstaan ‘emotionele geluksprogramma’s’ die ons handelen vaak onbewust gaan sturen. Ze vinden ook een voedingsbodem in de waarden en normen van ouders, de groep of de cultuur waarin we opgroeien. Als bijvoorbeeld ‘opkomen voor jezelf’ als een waardevolle houding gepromoot wordt, vindt een jongere met een ernstig tekort aan waardering en aanvaarding bepaalde vormen van militant, zelfs agresief gedrag best verenigbaar met een ‘goed mens’ te zijn.
Een weg van bekering
De contemplatieve weg is een weg van bekering. Bekering houdt in dat we andere wegen zoeken te bewandelen dan deze van de door onze emotie, onze cultuur en onze opvoeding gevormde of opgedrongen geluksprogramma’s. Spectaculaire, ingrijpende bekeringservaringen zijn echter geen garantie voor een totale en definitieve ommekeer. Denk maar aan Paulus die na een Christus-verschijning zichzelf nog altijd een ‘rampzalig’ mens noemt. Het ‘onechte ik’ verdwijnt immers niet zomaar. Het gaat verder mee op je spirituele reis.
Er is nood aan zuivering en genezing. En die hangt niet af van ascetische prestaties, op zich ook een vorm van een emotionele geluksprogramma. Keating geeft het voorbeeld van een jongeman die ooit al zijn vrienden onder tafel kon drinken en eenmaal trappist geworden, al zijn medebroeders meteen poogt ander tafel te vasten. Zo bestaat er ook een vorm van valse nederigheid, zo van ‘Kijk eens hoe nederig en eenvoudig ik ben.’
Meditatie als schijnbaar alternatief op weg naar identiteit en zelfrealisatie of als ascetische prestatie om je voor jezelf of anderen te bewijzen, zal zeker niet de beoogde vruchten met zich meebrengen. Die komen er pas als we mediteren als antwoord op een verlangen naar een liefdevol, vredevol en vreugdevol leven. Het is uiteraard al uitstekend als we die liefde, vrede en vreugde al een beetje in het samen mediteren mogen ervaren. Laten we opnieuw samen dit pad betreden en samen op weg gaan.
Dat kan elke eerste en derde dinsdag van de maand, telkens van 18.00 tot omstreeks 18.45 u. in de kapel van de Frezenberg, bij de zusters Karmelietessen, Marshofstraat 6, Vlamertinge. Wist je dat je op elk moment kunt instappen? Gewoon door 10 minuten voor aanvang aanwezig te zijn. Dan krijg je alvast een summiere inleiding en enkele raadgevingen over hoe je het best aan zo’n sessie kunt deelnemen.
Hits: 11200