OMGAAN MET LIJDEN: Verzet en overgave

• 

Het is niet onwijs om 'bij leven en welzijn' vanuit een gelovig perspectief over de harde realiteit van het lijden na te denken. De Veertigdagentijd en
het vooruitzicht van de Goede Week nodigen ons daartoe uit. Het kan een steun zijn om ‘het’ te verwerken en er mee om te gaan wanneer het ons of medemensen raakt. En dan stoten we gauw op drie paradoxen, schijnbare onverzoenbare tegenstellingen die bij nader inzien toch met elkaar samenhangen.

Afbeelding: War refugees children - Alexas_Fotos by Pixaby

 

War refugees children - Alexas_Fotos by Pixaby

Niets is zo menselijk en tegelijkertijd zo onmenselijk als het lijden.

Een mensenleven begint met barensweeën en eindigt in doodsstrijd. Tussenin wordt het maar al te vaak gekleurd door allerhande beproevingen die ons 'zomaar' lijken te overkomen: ongevallen, natuurrampen, geweld, armoede, eenzaamheid, ziekte en beperkingen. Bovendien hebben mensen er een
handje van weg om dat lijden nog op te drijven. Lijden dat ze elkaar aandoen of over zichzelf afroepen door een verkeerde manier van leven.

Toch ervaren we het lijden - onder welke vorm dan ook - als het ons of anderen overkomt als onmenselijk.

Van de lijdende mens wordt er verzet en overgave gevraagd.

Daarom zijn we spontaan geneigd om het lijden in vraag te stellen. Vragen als ‘Waarom moet mij dat overkomen?’ ‘Waar heb ik dat verdiend?’
‘Waarom laat God zoiets toe?’ maar ook ‘Wat doe ik ermee?’ ‘Hoe kom ik er vanaf?’ ‘Hoe kom ik er doorheen?’ Lijden is immers ook een werkwoord, waar
je iets moet 'mee' of 'aan' doen. Men kan een tegenslag op verschillende wijze verwerken, zodat het uiteindelijk een winst of een verlies wordt.

Of zoals de dichter het zegt:

‘Of het lijden adelt of verlaagt, het hangt af van het hart dat het draagt.
Hetzelfde vuur verteert het hout maar zuivert het goud.’

Pijn is er om gestild te worden. Ziekte om genezen te worden. Verdriet om geheeld te worden. Daarom proberen we naar best vermogen het mogelijke lijden te voorkomen en het bestaande weg te nemen. Er is echter zoveel lijden dat niet overwonnen, maar alleen gedragen kan worden. Het heengaan van een geliefd iemand, de zovele ongemakken van het ouder worden en ten slotte het ultieme lijden dat ons allen eens te wachten staat, het sterven
of het 'over-lijden'. 

Dan staan we voor de vraag: hoe kan ik het integreren in mijn leven?

Niet in doffe gelatenheid berusten van 'het is nu eenmaal zo: er is niets aan te doen', maar in een actieve bereidheid om het te doorstaan en te
verwerken. In welk opzicht word je erdoor veranderd? Vernieuwd? Zodat het niet alleen verlies is. Mensen kunnen immers aan het lijden leren en rijpen, er een rijkere mens door worden. Het is daarvoor niet gegeven, maar het kan er wel toe dienen.

Een dubbele opdracht dus: verzet en overgave. Er vanaf proberen te komen en er doorheen zien te komen. Weg ermee en op weg er mee. Die dubbele waarheid vind je mooi geformuleerd in het volgende gebed.

‘God, geef ons de moed om te veranderen wat veranderd kan worden.
Schenk ons de kracht om te dragen wat niet veranderd kan worden.

En geef ons vooral de wijsheid om beide van elkaar te onderscheiden.’

Bij het menselijk lijden lijkt God veraf en toch is Hij dichtbij.  

Als mensen lijden, stellen zij de vraag: ‘Waarom kan God zoiets toelaten? Hoe is het met elkaar te rijmen:
een goede God en het kwaad dat mensen treft?'

In de loop van de christelijke traditie zijn er verschillende pogingen geweest om op die vragen te antwoorden. Om een mens te straffen, zegt de een. Om hem te beproeven of op te voeden, zegt een ander. De eeuwen door hebben mensen troost gevonden in dergelijke overwegingen. Hoe erg het
ook was, dit lijden of deze tegenslag was in elk geval niet voor niets. Sommige mensen vertellen ons inderdaad: mijn leven is er rijker door geworden, mijn geloof verdiept. Er zijn mensen die gerijpt zijn door hun lijden, het een plaats hebben gegeven in hun leven.

Toch doen deze twee bedenkingen tekort aan God en aan de mens. Aan God wordt tekort gedaan omdat wij Hem zo niet hebben leren kennen in de joods-christelijke openbaring. In de Bijbel vinden we een reeks verhalen over een God,die gericht is op het geluk van zijn mensen. En aan de mens wordt tekort gedaan omdat de opvatting dat het lijden een straf of een opvoedingsmiddel is, de mens klein houdt.

God staat niet als oorzaak achter het lijden. Hij staat wel naast de lijdende mens. De Bijbel geeft dan wel geen duidelijk antwoord op de vraag naar het waarom van alles wat er gebeurt, maar wij ontvangen er wel een Naam en een Belofte:
'Jahwe - Ik zal er zijn voor u.' God als een bondgenoot en we krijgen er meteen ook een opdracht mee.

Niet om woorden proberen te vinden voor datgene waar geen woorden voor zijn, maar om elkaar nabij te zijn en bij te staan. In het leven van Jezus van Nazareth is voor goed duidelijk geworden hoe God aan de kant van de lijdende mens staat. Haast uit elke bladzijde van het evangelie spreekt zijn
grote bezorgdheid voor zieken en noodlijdenden. Jezus bewaart ons niet 'voor' het lijden. Hij bewaart ons 'in' het lijden. Hij is Gods opstandigheid
in levende lijve. Zijn verhaal beweegt ons, niet tot een gelovige berusting, maar tot een opstandig geloof. Zo loopt zijn eigen lijdensverhaal uit op de verrijzenis.

Na Goede Vrijdag volgt Pasen. Sinds dat onvoorstelbare gebeuren weten wij als gelovigen dat het laatste en beslissende woord van het menselijke
bestaan nooit meer lijden, beproeving en dood, maar het leven zal zijn.

Deze overwegingen zijn een samenvatting van een artikel van Maurits Gilissen uit het tijdschrift Adem-Tocht, de spiritualiteitsbeweging
voor senioren. Zo delen we ook maandelijks, heel verrijkend aan de hand van dergelijke bijdrage in vriendschap en vertrouwen ons geloof en levenservaringen in vijf groepen binnen onze Pastorale Eenheid. Zin om mee te stappen?

Dat kan via deze contactadressen:

- Kring centrum Ieper 1:
Annie Vercaigne - 057 20 93 81 - Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

- Kring centrum Ieper 2:
Paul Verraes - 057 42 25 84 - Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

- Kring Ieper:
Luc Thorrez - 057 42 28 48 - Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

- Kring Zillebeke
Jacques Depuydt - 057 20 55 25 - Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

- Kring Langemark-Poelkapelle:
Daniël Vanlerberghe - 057 48 94 17 - Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

 

Hits: 739