PINKSTEREN, de Geest als Trooster

Laatst bijgewerkt: zaterdag 29 mei 2021 Gepubliceerd: vrijdag 21 mei 2021 Geschreven door Lode Caes

Waarmee zouden we het Pinksterfeest kunnen vergelijken? Het is zo’n mooi feest, maar buiten de ‘terrasjesgekte’ is er niet bijster veel enthousiasme te bespeuren onder de bevolking. Het feest van de Heilige Geest veroorzaakt weinig geestdrift. Het is zeker in onze tijd vooral een ingetogen feest.

Een herdenken van wat er destijds gebeurd is met de leerlingen van Jezus en een voorzichtig zoeken naar wat dat voor ons in deze tijd kan betekenen.

Afbeelding ©Gerd Altmann – Pixabay

Laten we dat dan maar doen vandaag, want zonder de Heilige Geest is er geen geloof en is er geen gelovige gemeenschap. Maar tegelijkertijd blijft het moeilijk om die Geest te bevatten, om hem te verbeelden en aan te wijzen. Daarom zegt men ook, dat de Geest waait waar hij wil. Hij is ongrijpbaar en laat zich niet vastzetten op één plek of nestelt zich niet in één persoon. Wij hebben de Heilige Geest nodig, maar wie is hij en wat zou hij voor ons kunnen doen?

De Heilige Geest is een soort passe-partout, een sleutel die op alle deuren past, ook de deur van ons hart. Er wordt van de Geest gezegd dat hij vele gaven uitdeelt en wel van heel verschillende aard. Zijn werkzaamheid is heel uiteenlopend en veelzijdig. Het enthousiame – letterlijk ‘in-God-zijn’ – en de ‘be-geest-ering’ die over de leerlingen kwam is maar een van de vele gaven van de Geest. Hij heeft veel meer te bieden en dat is maar goed ook, want die ‘geest-drift’ is voor ons misschien wel de minst bruikbare. Wij zijn niet zo geïnteresseerd of argwanend in mensen die uitgelaten over hun geloof spreken. ‘Doe maar gewoon’ is voor ons al goed genoeg.

Er is een belangrijke gave van de Heilige Geest die veel rustiger verloopt en niet zoveel herrie maakt. Dat is de troost. In een oud kerklied – Veni, Sancte Spiritus-Kom Schepper Geest – dat op Pinksteren gezongen wordt, staat het zo: ‘Kom, o Trooster, Heilige Geest, zachtheid die de ziel geneest.’

Wij weten allemaal hoe moeilijk het is om verdrietige mensen te troosten. Welke woorden moet je spreken? Is trouwens al het spreken niet te veel of overbodig? Hoeveel lege woorden worden er niet gebruikt en staan ze troost juist in de weg. ‘Ach, jullie troosten mij met lege woorden, wat jullie zeggen is niets dan bedrog.’(Job. 21,34)

Misschien is alleen aanwezigheid al genoeg. Bij elkaar zijn kan al troostend werken. We weten het niet, want troost komt langzaam. Het werkt niet meteen. Pas later voelen we dat iets of iemand ons troost gaf

Wij kunnen teleurgesteld zijn in het leven. Mensen die ons pijn doen, een maatschappij die hard en hol is, idealen die vervliegen. Onze ziel is gevoelig en in stilte bijten wij onze tanden stuk op de harde kanten van ons bestaan. Wie heeft er geen troost nodig? Al zullen we het niet al te gemakkelijk toegeven.

Maar als we troost nodig hebben, dan komt die toch vooral niet van al die gemakkelijke praters die zeggen dat het allemaal wel meevalt en dat we het allemaal niet zo zwaar moeten opvatten. Het is de aanwezigheid van vrienden, het stille begrijpen, elkaar aanvoelen zonder uitleg. Zo werkt de Heilige Geest als Trooster. Hij wil met zachtheid onze ziel genezen. Hoe dat in zijn werk gaat, dat weten we niet precies. De Geest is aanwezig, is bij ons en dat is misschien wel genoeg. Wij kunnen er gewoon om vragen. – Veni, Sancte Spiritus-Kom Schepper Geest – We kunnen het herhalen, ja zelfs eindeloos. Wanneer hij komt weten we niet. Hoe hij troost weten we niet. Maar het zal gebeuren. Langzaam. Niet ongeduldig worden, niet kwaad worden, want dan jagen we hem weg.

Wie het Pinksterfeest gaat vieren stemt er mee in dat de Geest werkzaam is. Als wij op deze dag zingen om de Geest, laten wij hem toe en leggen wij onze twijfels en kritiek even opzij. – Veni, Sancte Spiritus-Kom Schepper Geest –, ‘maak weer zacht wat is verstard, koester het verkilde hart’. Oude teksten, maar zo gewenst en zo hard nodig.

Dit Pinksterfeest is rijk aan gaven. Niet alleen troost, maar ook wijsheid, liefde en sterkte zijn gaven van de Geest. We kunnen niet alles krijgen en niet onmiddellijk. Bid en zing, vraag en open uw hart. De Geest zal ons helpen.