Empowercare en barmhartigheid
Weer zo’n Engels woord dat in Europees verband zijn intrede doet. Maar wat betekent dit nu eigenlijk? En wat heeft dit met (de werken van) barmhartigheid te maken? Jozef Coulembier zocht het voor ons uit en ging te rade gaan bij Philippe Vanderghote. Philippe werkt mee aan ‘Empowercare’ in WZC Wieltjesgracht in Ieper.
Philippe: Ik ben geboren in het jaar 1961 en groeide op in een katholiek gezin met vier kinderen. Ik liep school bij de Lamotjes en daarna 12 jaar Sint-Vincentiuscollege waarna ik als regent Frans-Geschiedenis-Engels afstudeerde aan de Normaalschool van Torhout.
K&L: Je zegt niet zomaar dat je uit een katholiek gezin komt?
Philippe: Mijn ouders waren diepgelovige christenen. De christelijke waarden die ik als kind meekreeg inspireren nog steeds mijn levensvisie. Zo ben ik ben opgegroeid tijdens het Tweede Vaticaans Concilie, de tijd waarbij de oude catechismus plaats moest maken voor vernieuwingen waar de leek meer verantwoordelijkheden en zeggingschap zou krijgen en bijbelstudie nu ook voor katholieken eindelijk een nieuw elan kreeg.
K&L: Wat deed je na het behalen van je regentsdiploma? Heb je dan zelf ook godsdienstles gegeven?
Philippe: Gedurende 7 jaar heb ik als leraar Frans in het onderwijs gestaan. Ik bleef vanuit mijn christelijke opvoeding wegen zoeken om die evangelische boodschap op een of andere manier te kunnen doorgeven. Ik verliet het onderwijs en sinds 2003 doe ik administratief werk voor INTERREG, een organisatie die zich bezig houdt met de regionale ontwikkeling binnen Europa. Het gaat om cultuur, toerisme, sociale innovatie. Het project heet ‘Empowercare’ en zoekt naar wegen en middelen om mensen minder afhankelijk te maken van overheidsinstanties die alles willen regelen. Dit probeer ik nu concreet waar te maken via mijn engagement in het WZC Wieltjesgracht.
K&L: Wat bedoel je concreet?
Philippe: Door veranderde levenswijzen zoals beide ouders die samen uit gaan werken of mede vanuit maatschappelijke druk, nu velen ook anders gaan wonen en leven, maken of hebben we minder tijd voor de zorg voor elkaar. Vandaag brengt men ouderen onder in een verzorgingsinstelling waar alles voor hen geregeld wordt. Zo worden ze voor heel veel zaken afhankelijk. En dat terwijl men alles in het werk zou moeten stellen om die mensen zolang mogelijk thuis te laten functioneren, weliswaar met aangepaste tegemoetkomingen en hulp.
K&L: Maar is dat wel realistisch.
Philippe: Het gaat om een mentaliteitsverandering. We zouden zoveel mogelijk moeten weerkeren naar de drie-generatiegezinnen waar kinderen, ouders en grootouders onder één dak wonen. Kapitalisme, consumentisme en doorgedreven individualisme hebben ervoor gezorgd dat mensen die ouder en hulpbehoevend zijn weggestopt worden in verzorgingscentra. En dat terwijl die mensen met wat aangepaste aandacht en hulp in hun eigen huis zouden kunnen blijven. Zelf zorg ik voor mijn oude moeder van 95 jaar en heb ook 6 jaar voor mijn dementerende vader gezorgd. Weliswaar doe ik hierbij een beroep op allerhande instanties zoals familiehulp en het Wit-Gele Kruis.
K&l: Dat is heel lovenswaardig maar is het probleem toch niet veel ruimer?
Philippe: Inderdaad. Laat het me met een ander voorbeeld duidelijk maken. We zien hoe ook de parochies van weleer verdwijnen in een grotere Pastorale Eenheid. Meteen zien we ook de kleine occasionele gemeenschappen die ‘onder de kerktoren’ functioneerden veelal mee verdwijnen. Dat waren die groepen mensen die met de parochiepriester spontaan zorg droegen voor elkaar of omdat ze daartoe vanuit de christelijke organisaties opgeroepen werden. Samen met die verzwakte parochies verdwenen ook het aantal spontane ziekenbezoeken, de buurtzorg, ...
K&L Ja, maar er zijn toch nog heel wat initiatieven zoals OKRA, SAMANA of minder institutionele projecten als TEGOARE, het INLOOPHUIS e.a.
Philippe: Inderdaad gelukkig wel, maar door schaalvergroting en een verarmd evangelisch engagement, neemt de onmiddellijke en nabije zorg aanzienlijk af. Er is de grote vergrijzing, zeker in Europa. Bovendien leven we meer en meer in een computertijdperk waar oudere mensen, in veel gevallen, compleet uit de boot vallen. Dat vervreemdt hen van die drukke, voortsnellende wereld waar alles digitaal verloopt en geregeld wordt. Ze zijn niet meer mee en haken noodgedwongen af en dus zijn ze compleet afhankelijk van de goodwill van diezelfde medemens die nauwelijks geen tijd of oog meer heeft voor mensen die vereenzamen en behoeftig zijn omdat ze uit de boot vallen.
K&L: Wat stel je daartegenover?
Philippe: Een concreet voorbeeld: je zegt tegen een oudere in je straat dat je boodschappen gaat doen en je vraagt of hij of zij iets nodig heeft of je stelt voor dat, indien mogelijk, je samen op stap gaat. Dat kost niets en je wordt er beiden gelukkiger door. We moeten ijveren voor een warme thuis, ook voor onze ouders i.p.v. hen aan een instelling af te staan. Ze hebben voor hun kinderen en de kleinkinderen gezorgd en mogen dus niet zomaar aan de kant geschoven worden. Welnu, in het WZC Wieltjesgracht werkt men aan een project waar komaf gemaakt met een besloten werking en waar de deuren open gezet worden voor de bezoekers én de hele buurt. Het wordt een open en nieuw bezoekerscentrum met allerhande activiteiten als handwerk, kaartspel … samenkomen, mekaar ontmoeten.
K&L: En is dit empowercare?
Philippe: Het doel van het Europees project Empowercare is eigenlijk één centraal aanspreekpunt op te richten binnen de stad waar mensen terecht kunnen met al hun zorgvragen. Het moet zo laagdrempelig mogelijk zijn. Nu moeten ouderen een lijstje bij houden van allerhande contactmogelijkheden zoals CAW, OCMW, poetsdienst, verpleegdienst, ... Soms zijn ze aan het verkeerde adres, soms weet men niet waarvoor en waar men hulp kan krijgen. Laten we dus gewoon één meldpunt maken waar je geholpen wordt en doorverwezen wordt naar de juiste instantie die op dit moment van toepassing is. Dit steunt op die christelijk waarden waarop Europa gebouwd is. Of men dat nu toegeeft of niet, het is zo! Het zijn in hoofdzaak de tien geboden en de zeven werken van barmhartigheid die de basis vormen van de Europese Grondwet, ook al wordt daar niet uitdrukkelijk naar het christendom verwezen. Het zijn diezelfde waarden die ook anders-gelovigen of niet-gelovigen erkennen. Zo is het mogelijk dat elke Europese burger zich inzet voor een gemeenschappelijke zorg om mensen, vooral ouderen. Het draagt de naam empowercare, sorry voor het Engels woord.
K&L: Dank je wel Philippe om ons op de hoogte te houden van dit Europees project. Je ‘power’ om hieraan mee te werken in de Ieperse regio is een waarachtige getuigenis van je christelijke overtuiging.
Hits: 2224