REVEIL - Allerzielen alom

Laatst bijgewerkt: donderdag 05 december 2019 Gepubliceerd: woensdag 23 oktober 2019 Geschreven door Lode Caes

REVEIL 19’ is de naam van een ingetogen evenement op Allerheiligen 1 november 2019 rond zonsondergang van 17.00 tot 18.00 u. op de begraafplaats van Ieper, te bereiken via de oude hoofdingang aan de Zonnebeekseweg. Veel mensen hebben er behoefte aan om in de periode van Allerheiligen en Allerzielen meer te doen dan alleen maar een chrysant te plaatsen of een bloem neer te leggen. Een kerkhof is geen kille plek, maar een verzamelplaats waar duizenden verhalen de wortels van onze stad vormen. Met ‘REVEIL 19’ nodigt de Pastorale Eenheid Onze-Lieve -Vrouw van Vrede Ieper zoals bij de eerste editie verleden jaarmet de steun van Stad Ieper ons opnieuw uit om met woord, licht, zang en muziek onze overledenen nabij te zijn met het diepste respect voor elkaars overtuiging. Stemmige muziek en poëzie gebracht door Rik Decramer en dé Academie Ieper afdeling Muziek en Woord.

We kunnen er ‘levendig’ ervaren hoe leven en dood bij elkaar horen, hoe het volle leven zich soms openbaart of pas mogelijk wordt in de dood, niet gehinderd door kleinmenselijkheid, hoe alles wat echt waarde heeft door de dood niet wordt tenietgedaan… Kom langs, breng een lichtje mee en draag bij aan een warm, ingetogen samenzijn. Allerzielen alom dus, het feest dat opleeft in het zog van Allerheiligen. Het verwijst als het ware naar iets moois, iets heiligs dat iedere overledene in zich heeft gehad.

Nog steeds komen veel mensen traditioneel op die dag naar het graf van hun geliefden. In de week ervoor schonen ze de oude bloemen en herfstbladeren op en plaatsen ze doorgaaans bolchrysanten, nieuwe kaarsen, herfstkransen of verse bloemstukjes op de grafstenen. 

Vagevuur

Van oorsprong is Allerzielen – 2 november – voor ons katholieken een dag van gebed voor alle mensen die heengingen maar nog verstoken van de hemel zijn. Hoewel mensen die oprecht geloven min of meer verzekerd zijn van het eeuwige leven, ondergaan ze na hun dood voor lichte vergrijpen een loutering. Zo verwerven ze de noodzakelijke heiligheid. Dit voorportaal van het paradijs wordt door de Kerk ‘het vagevuur’ genoemd. Zo werd het ons voorgehouden en veelal beleefd. 

Allerzielen is op vandaag eerder verveld tot een persoonlijke gedenkdag voor overleden dierbaren, een familiegebeurtenis ook. Een moment van mijmering voor het graf of een ingetogen gebed voor de zielerust horen er nog steeds bij. In vele parochiekerken kun je bovendien een speciale mis of viering – een soort 'Allerzielenlof' – bijwonen voor de doden van het afgelopen jaar. Hun namen staan te lezen op gezamenlijke gedachtenisprentjes. Er worden vaak kaarsjes gebrand naast de genaamtekende kruisjes die na de uitvaart in de kerk waren gebleven en nu een ereplaatsje krijgen in huis. 

Nieuwe rituelen

Allerzielen kwam de voorbije jaren in de schaduw te staan van ‘Halloween’. De dood wordt hier gebanaliseerd en weg gegriezeld. Ondanks dat de klad er wat in, zat herlééft dit feest van Allerzielen langzaam maar zeker. Hier wel niet zo uitbundig als in landen als Mexico, waar begraafplaatsen eens per jaar veranderen in felverlichte kermislocaties. De herwaardering van Allerzielen past in een bredere trend. Nieuwe rituelen zijn ook buiten de Kerk sterk in opkomst. Steeds meer mensen zoeken – vaak collectief – naar vaste momenten en vormen om gestorven familieleden of vrienden te blijven herdenken. 

Digitale monumentjes

Recent zijn bijvoorbeeld de 'in memoriam'-advertenties, waarin familie of vrienden de sterfdag van een overledene herdenken. Steeds vaker zie je die kleine annonces in de kranten verschijnen. Een ander fenomeen op sociale media zijn speciale ‘herdenkingswebsites’ en dito ‘facebookpagina’s’, digitale monumentjes of graven zo je wil, een vorm van herdenken die sterk in opkomst is en de herinnering ‘levendig’ houden. Bezoekers kunnen er de lievelingsmuziek van de overledene beluisteren, zijn levensverhaal lezen, foto's bekijken en berichten achterlaten … ook lang na sterfdatum. Op die manier kunnen ze een enorme steun betekenen bij het rouwen. Het is een virtuele plek geworden waar je even naar toe kan gaan om aan hem of haar te denken. Het is of je even met ze kan praten. Zo vreemd is dat nu ook weer niet. Andere mensen praten misschien tegen een foto, wat is het verschil? Doordat het nieuwe herdenken zo persoonlijk is, worden de doden weer onderdeel van het gewone dagelijks leven. 

Rouwcultuur

Orde, terughoudendheid en stilte dienen gerespecteerd te worden binnen de begraafplaats”, staat er te lezen in vele algemeen reglementen van begraafplaatsen. Onder het motto ‘als we samen kunnen feesten kunnen we ook samen rouwen’ worden er onder de noemer van een initiatief als ‘REVEIL 19’ concerten georganiseerd, verhalen verteld en poëzie gebracht op kerkhoven die voor één keer baden in het kaarslicht. Echt revolutionair is dat niet. Een halve eeuw geleden werd een rouwstoet vaak begeleid door de fanfare. Bovendien is het voor ons een manier om even stil te staan bij de eigen, sobere manier van herdenken. Onze rouwcultuur is wat braakliggend terrein, maar daardoor ook een wit blad dat we opnieuw kunnen invullen, met respect voor onze eigen cultuur en tradities en elkaars overtuiging. 

Dat kun je natuurlijk ook kleinschalig en thuis doen, met de eigen familie. Maar vaak komt het er dan niet van. Het kan ook in de kerk, maar veel mensen vinden er de weg niet meer naartoe. Onze cultuur was tot voor kort op gebied van rouw en herdenken ook zo afstandelijk.Stilte en somberheid. Wie aan een kerkhof denkt, denkt geen vrolijke gedachten." Maar dat verandert, gelukkig. Er zijn heel veel mooie manieren om herinneringen levend te houden. 

 

OVERZICHT VIERINGEN ALLERHEILIGEN-ALLERZIELEN

31 oktober(vooravond Allerheiligen)

15.45 u. Sint-Jacob

17.00 u. Sint-Maarten

 

1 november (Allerheiligen)

08.45 u. Frezenberg Karmel

09.00 u. Boezinge

09.00 u. Dikkebus

10.30 u. Sint-Maarten

10.30 u. Sint-Jan

11.30 u. Sint-Pieter

18.00 u. Sint-Maarten

 

2 november (Allerzielen)

08.00 u. Frezenberg Karmel

15.45 u. Sint-Jacob

16.30 u. Vlamertinge

17.00 u. Sint-Maarten

18.00 u. Zillebeke

18.30 u. O.L.V.-Middelares

Hits: 5020