OM GODS WIL - Duizend jaar kloosterleven in Ieper

Laatst bijgewerkt: maandag 04 oktober 2021 Gepubliceerd: woensdag 08 september 2021 Geschreven door Lode Caes

Met het boek ‘Om Gods Wil - Duizend jaar Kloosterleven in Ieper’ wordt de aanwezigheid en de inzet van ontelbaar vele kloosterlingen uit diverse orden en congregaties gedurende tien eeuwen in veelvoud dankbaar geëerd. Het ligt niet in de aard van religieuzen om hun werk te zien bewieroken. 'Pour être heureux, vivons cachés'. Ze waren hier geen vragende partij voor. De publicatie kan ook een ietwat wrang gevoel nalaten. Als historici zich gaan moeien met je doen en laten is dat een duidelijke vingerwijzing dat je in de verleden tijd bent beland. Het aantal religieuzen in onze stad is inderdaad heel minimaal geworden.

De voorbije decennia verdwenen verscheidene kloostercongregaties definitief uit Ieper: in 1989 de Arme Klaren, de Zusters van Liefde van Kortemark en de Zusters van de Heilige Vincentius van Gits, in 2002 de Paters Karmelieten, in 2006 de Zusters van Liefde in Voormezele, in 2014 de Zusters van het Geloof, in 2015 de Zusters van Sint-Jozef, in 2017 de Zusters van de Bermhertigheid Jesu en in 2018 de Paters Kapucijnen. De kennis over deze kloosters is nu nog aanwezig maar zal vervagen.

Anno 2021 zijn nog zes congregaties aanwezig in Groot-Ieper: de Zwartzusters, de Karmelietessen, de Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid, de Zusters van de Heilige Familie, de Zusters Roesbrugge- Dames en de Zusters van Liefde van Heule.

Toch zou het jammer zijn dat dit alles zou verdampen in het niets en we als stad onze bronnen van ons handelen zouden vergeten. Wie zijn geschiedenis niet kent zal het heden niet begrijpen en zal ook geen visie op de toekomst hebben. De initiatiefnemers van dit boek, ‘De Vrienden van de Sint-Maartenskathedraal’, de vele auteurs en eindredacteur Alexander Declercq en de kernredactie met Jan Breyne, Pieter D’haene, Alexander Declercq, Jan Hosten, Stefaan Lazoore en Jean-Pierre Meirlaen verdienen dan ook alle lof. Het resultaat: 50 bijdragen geschreven door 20 auteurs.

Prof. Paul Trio schreef een uitgebreide inleiding over het ontstaan en de ontwikkeling van een rijke en diverse vorm van kloostercultuur als bedding voor het Ieperse kloosterwezen, waarbij de ontwikkelingen in Ieper geduid worden tegen de achtergrond van de grotere geschiedenis.

Drie grote delen kunnen onderscheiden worden in dit boek, hoewel niet strikt afgebakend: een eerste periode tot aan de Beeldenstorm (tot tweede helft zestiende eeuw), een tweede periode na de Beeldenstorm tot aan het einde van het ancien régime (eind achttiende eeuw) en tot slot de negentiende eeuw met uitlopers tot in de twintigste eeuw en tot heden.

Het is ook boeiend te zien hoe een aantal religieuze organisaties in Ieper en vanuit Ieperlingen zelf gesticht werden (zoals de Zusters van Maria Lamotte en de Zusters van de Heilige Familie) en hoe dit zich verhoudt tot de algemene religieuze en maatschappelijke tendensen in die periode en tot lokale stichtingen van grotere ordes. Wat zowel de ‘Ieperse’ stichtingen als de ‘inwijkelingen’ gemeen hebben, is een of een paar zeer gedreven en begeesterende individuen, die anderen konden motiveren om samen iets unieks op te bouwen.

Dit boek is niet enkel een brok geschiedenis, het wil ook duiselijk een hulde zijn aan al deze mannen en vrouwen die écht een verschil gemaakt hebben, over wie we nu nog spreken, zonder wie onze stad er anders uitgezien zou hebben. De bijdrage die de vele duizenden mannelijke en vrouwelijke kloosterlingen geleverd hebben aan de vooruitgang van stad en maatschappij, is immens. De ontwikkeling van ziekenzorg, wezenzorg, armenzorg, onderwijs, bejaardenzorg, pastorale en parochiale zorg doorheen vele eeuwen is in grote mate te danken aan deze religieuzen.

‘Om Gods wil. Duizend jaar kloosterleven in Ieper’ geeft de lezer een uniek overzicht en inzicht in dit aspect van de geschiedenis van deze stad. Het boek is mooi geïllustreerd met heel wat nooit eerder gepubliceerde afbeeldingen uit de rijke kloosterarchieven. Een must voor iedereen met een hart voor Ieper!

Een beknopt overzicht van de rijke inhoud:

– Ontstaan en ontwikkeling van een rijke en diverse vorm van kloostercultuur als bedding voor het Ieperse kloosterwezen

– Van proosdij (1068/1069) naar abdij (1667-1794) van Voormezele

– De reguliere kanunniken van de Sint-Maartenskerk (1102-1561)

– De tempeliers in Ieper (ca. 1127-1308)

– De hospitaalridders of de orde van Malta in Ieper (ca. 1188 - ca. 1798)

– De minderbroeders of recolletten in Ieper (1249-1797)

– De rijke klaren in Ieper (1259-1783)

– Het augustijnenklooster in Ieper (1261-1796)

– De geschoeide karmelieten in Ieper (1265-1796)

– Het dominicanenklooster in Ieper (1268-1797)

– De abdij van Hemelsdale (1270-1295)

– De Zwartzusters-Augustinessen in Ieper (1402-)

– De grauwbroeders (1405-1590) en grauwzusters (1409-1796) in Ieper

– Refuges in Ieper

– De jezuïeten in Ieper (1585-1773)

– De benedictinessenabdij van de Nonnenbossen in Ieper (1585-1797)

– De Zusters van Onze-Lieve-Vrouw-ten-Bunderen in Ieper (1587-1785)

– De abdij Onze-Lieve-Vrouw-ter-Nieuwe-Plant (Roesbrugge Dames) in Ieper (1588-)

– De arme klaren in Ieper (1594-1784,1840-1989)

– De abdij Sint-Jan-ten-Berge (1598-1797)

– De kapucijnen in Ieper (1608-1797,1923-2018)

– De karmelietessen in Ieper (1623-1783,1834-1914,1924-)

– De ongeschoeide karmelieten in Ieper (1649-2002)

– De kapucinessen in Ieper (1655-1784)

– De Engelse of Ierse Damen (1665-1914)

– Van school (1752) naar klooster (Lamotte 1841, het Geloof 1958-2014)

– De Zusters van Liefde van de heilige Jozef (1824-1955), Zusters van de heilige Jozef (1955-2015)

– De Zusters Apostolinnen in Elverdinge (1839-1978)

– De Zusters van de Heilige Familie van Ieper (1840-)

– De Zusters van de Goddelijke Voorzienigheid (1847-)

– De Zusters van Sint-Vincentius van Deftinge (1850-1886) en de Zusters van Liefde van Heule (1886-2006) in Voormezele

– De Zusters van Sint-Vincentius a Pauk) (1859-1954) en de Zusters van de Heilige Familie (1954-1996) in Boezinge

– De Zusters van Liefde van Maria van Wervik in Vlamertinge (1862-1981)

– De Zusters van de Heilige Familie van Ieper in Zillebeke (1862-1984)

– De Zusters van de Onbevlekte Ontvangenis van Heist in Dikkebus (1867-1982)

– De Broeders van Goede Werken in Ieper (1869-1885)

– De Zusters van de Voorzienigheid en van de Onbevlekte Ontvangenis van Champion in Ieper (1876-1914)

– De Zusters van Liefde van Heule in Hollebeke (1879-)

– De Zusters van de Heilige Vincentius a Paulo uit Lendelede in Zuidschote (1885-1968)

– De Zusters van het Geloof van Tielt (1886-1913) en de Zusters van de Heilige Familie van Ieper (1913-1992) in Brielen

– De Zusters van Liefde van Kortemark in Ieper (1897-1989)

– De Zusters van de Heilige Familie van Ieper (1898-1939) en de Zusters van Liefde van de Heilige Jozef (1939-1991) in Sint-Jan

– De Zusters van de Bermhertigheid Jesu in Ieper (1900-2017)

– De Zwartzusters-Augustinessen van Dendermonde in Ieper (1900-1914)

– De Zusters van de heilige Vincentius van Gits in Ieper (1901-1989)

– De Congregatie van de Voorzienigheid van Sées in Ieper (1905-1914)

Het boek is te koop aan 28 EUR op verschillende plaatsen. Bestellen kan ook via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Deze publicatie kwam tot stand met steun van diverse congregaties, met steun van CO7 en met steun van het Publicatiefonds van de Stad Ieper en Cultuurraad Ieper, Bibliotheek Ieper, Stadsarchief Ieper, dé Academie Ieper.