Thérèse en de oorlog
Het mag misschien verwonderen dat er bij de relieken van Theresia van Lisieux een delegatie van oudstijders met vlagvertoon heeft postgevat. De link van Theresia met 'de oorlog' is niet zo bekend. In meerdere zin was ze strijdvaardig van aard. Als 23-jarige karmelietes schrijft ze: "Jezus, mijn roeping: karmelietes, bruid en moeder zijn. Toch voel ik in mij nog andere roepingen. Ik voel de roeping om te strijden, priester, apostel en martelaar ... Ik voel in mijn ziel de moed van een kruisvaarder en van een pauselijke zoeaaf. Ik zou voor de verdediging van de Kerk op een slagveld willen sterven... (Volledige tekst Manuscript M - 8 september 1896).
(Rik Clarysse, Lieven Cardoen en Marc Cardoen)
Haar proces tot zaligverklaring werd pas geopend in 1910. Ze was toen al goed gekend dankzij de vele gebedsverhoringen en genezingen. Toen brak de Eerste Wereldoorlog uit. De Karmel in Lisieux kreeg een massa aanvragen om prenten en medailles van 'la petite Thérèse' van jawel 'soldaten' te verwerken. Velen onder hen zowel franse, belgische, britse, en ook duitse soldaten droegen ze bij zich. Vooral in de verschrikking van de loopgraven was zij een grote troost en een engelbewaarder voor velen. Die stoere soldaten gaven haar veel troetelnaampjes 'La petite soeur des tranchées - 'het zustertje van de loopgraven', de 'zuster van de rozenregen', 'de kleine zuster in onze hel', 'onze engel' ...
Thérèse heeft vooral liefde en vrede bewerkt onder de soldaten, ook de liefde voor hun families. Ze leerde hun ook opnieuw te bidden en op Gods barmhartigheid te vertrouwen. Ze heeft ook wonderen gedaan en velen van een gewisse dood gered. Een enkel voorbeeld. Zo bevond soldaat M. zich te Verdun in een hachelijke positie. Hij voelde de kogels langs zich heen fluiten. Hij voelde zich geraakt in de bil en dacht te vallen maar er gebeurde niets. Terug in veiligheid tastte hij zich af. En ja, in zijn broekzak zat er een kleine agenda met een prent van Thérèse. De kogel was blijven steken en haar gezichtje op de prent was weggerukt. Hijzelf had zelfs geen schram. Hij voelde zich wonderbaarlijk door haar gered.
Ieper en de gehele Westhoek hebben veel geleden onder de Eerste Wereldoorlog. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het oudste stadsgedeelte van Lisieux verwoest. De Basiliek en de Karmel bleven als bij wonder gespaard. Paus Franciscus zegt: "Oorlog is kwaad." Bidden we op voorspraak van Thérèse voor de vele landen waar oorlog heerst.
Ter gelegenheid van de 150ste geboortejaar van de Heilige Theresia van Lisieux kwamen op 17 september haar relieken aan in België. De eer van deze primeur kreeg de Karmel van Vlamertinge. Om de twee jaar kiest de Unesco enkele persoonlijkheden uit die, ieder op zijn of haar manier, een wereldwijde uitstraling hebben en menselijke waarden bevorderen in dienst van de vrede. Vanuit Lisieux heeft Frankrijk, gesteund door België en Italië, Thérèse van Lisieux voorgesteld. Dit is een kans om de boodschap van het leven van Thérèse, een boodschap van liefde en vrede wereldwijd te laten klinken. Door de diepte van haar leven spreekt zij een taal die alle grenzen overschrijdt: de taal van de Liefde.
Maar wat weinigen weten is dat zij ook, naast de Heilige Jeanne d' Arc en de Heilige Bernadette Soubrious, beschermheilige is van de Oud-Strijders, de Veteranen en de Vuurkadetten.
Hoe is nu de band tussen de Heilige Theresia en de Oud-Strijders ontstaan?
Hiervoor moeten we terugkeren naar de Eerste Wereldoorlog. Toen begon de verering rond haar meer en meer te bloeien, maar er was nog geen sprake van een Zalig- en Heiligverklaring. Dit gebeurde respectievelijk pas in 1923 en in 1925, en was mee te danken door het aandringen van de ex-frontsoldaten bij wie ze tijdens de Eerste Wereldoorlog een speciale plaats in hun harten had ingenomen.
Voor vele van die frontsoldaten was ze een vriendin en vertrouwelinge, zoals blijkt uit de duizenden brieven die het karmelietessenklooster in Lisieux tijdens het oorlog ontving, brieven die vergezeld gingen van kogels, helmen, granaten en medailles die in ex-voto's waren veranderd... voorwerpen die de strijders geluk moesten brengen. Vele militairen brachten de verering van deze nederige Karmelietes uit Frankrijk in de loopgraven, die zo in bange dagen een houvast voor hen werd.
Het was vooral pater Daniel Brottier de latere stichter van het Franse UNC = Union des Combattants, (tot op heden actief als een van de grootste Franse Oudstrijdersverenigingen), die deze devotie aanwakkerde. Hij was in 14-18 aalmoezenier-brancardier aan het front. Hij was meer brancardier dan aalmoezenier. Toen de jongens lagen te huilen van de pijn snelde hij erheen om hen te redden. Duizenden kogels en granaatschelven heeft hij langs zich heen horen vliegen. Nooit werd hij geraakt. Hij schreef dit toe aan de tussenkomst van de Kleine Theresia.
Voor de Belgische Strijdkrachten was Alexandre Ginetti, een onderwijzer uit Profondeville, die tijdens de Eerste Wereldoorlog bij het 2e Carabiniers diende, dé grote promotor. Reeds op 22 juli 1915 richtte deze Carabinier (die de oorlog zou overleven en het tot reserve-luitenant bracht) een schrijven naar Paus Benedictus XV, waarin hij zijn bewondering voor Soeur Thérèse niet onder stoelen en banken stak. Daarenboven zou hij, wanneer hij in verlof ging, het niet nalaten om op bedevaart naar Lisieux te trekken. Tijdens één van die bedevaarten: namelijk deze van 7 februari 1916 zou hij een aluminiumring met haar beeltenis offeren aan het Karmelietessenklooster in Lisieux. Deze ring is nog steeds in het bezit van het klooster en wordt bewaard in het archief. Ginetti was zeker de enige niet!
Ook de franse generaal Allenou, verschillende officieren, onderofficieren en ontelbare militairen van alle rang zonden brieven richting Rome. Eénmaal de oorlog voorbij, trokken vele oud-strijders richting de Normandische stad. Een vast ritueel was dat zeer velen onder hen op het graf neerknielden en terzelfdertijd enkele van de hen verworven eretekens, uit dankbaarheid aan Soeur Thérèse offerden.
Een recordaantal schenkingen aan eretekens, nestels, militaria, enz.... Verschillende landen, waaronder België schonken haar een vaandel met geschreven opdracht. Voegen wij eraan toe de zeer vele zaken die voor de eredienst gebruikt worden in de basiliek van Lisieux en die vervaardigd werden door oud-strijders.
Een delegatie van onze Regionale was er aanwezig en betuigde de patroonheilige van onze voorgangers alle eer met het vaandel en legde er namens àl onze leden en vrienden een uitzonderlijk mooi bloemstuk neer voor het schrijn van de nederige Normandische karmelietes die, samen met de heilige
Lieven Cardoen